रुकुमपूर्व । सिस्ने शिक्षा क्याम्पसमा बिएड दोस्रो वर्षमा अध्यनरत पूर्णिमा बुढाथोकी बिहान क्याम्पसको अध्ययन सकेर ठीक १० बजे जिल्ला प्रशासन कार्यालयको नागरिक सहायता कक्षमा देखिन्छिन् । उनी बिहानीको समयमा पढाइ सकाएर कानुनी सहायता कक्षमा गई सेवा गर्छिन् । जिल्ला प्रशासन कार्यालयसम्म विभिन्न काम लिएर पुग्ने सेवाग्राहीलाई समस्या नपरोस् भनेर बुढाथोकीले सहजीकरणको भूमिका खेलिरहेकी छन् ।
बुढाथोकीसँगै बिएड प्रथम वर्षमा अध्यनरत पवित्रा बुढा पनि बिहानको पढाइ सकाएर दिनभरि नागरिक सहायता कक्षमै गएर प्रशासनमा आउने सेवाग्राहीलाई सेवा दिन्छिन् । उनीहरू दुवै जनाको यो काम एक सातासम्म चलिरहने छ । फेरि अर्को साता यही कक्षमा क्याम्पसका नयाँ दुई अनुहार देखिने छन् ।
विसं २०७९ फागुन १० गते जिल्ला प्रशासन कार्यालयले नागरिक सहायता कक्ष स्थापना गरेर सेवा प्रवाहलाई थप सहज बनाउने प्रयास गरेको छ । सिस्ने गाउँपालिका–५ मा अवस्थित जिल्लाको एकमात्र क्याम्पस सिस्ने शिक्षा क्याम्पससँगको सहकार्यमा अहिले नागरिक सहायता कक्ष सञ्चालनमा छ । सहायता कक्षमा विद्यार्थीले स्वयंसेवकका रूपमा काम गर्दै आएका छन् ।
जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा विभिन्न काम लिएर कोही दर्जनौँपटक पुगिसकेका हुन्छन् भने कोही पहिलोपटक पुगेका हुन्छन् । पहिलोपटक प्रशासन कार्यालयसम्म पुगेकालाई कुन कोठामा जाँदा के सेवा पाइन्छ भन्ने थाहा हुँदैन । सेवा लिने क्रममा उनीहरुले प्रक्रिया के हुन्छ भनेर राम्रोसँग बुझेका हुँदैनन् । त्यस्ता नागरिकलाई सेवा प्रक्रिया र कुन कोठामा जाँदा के सेवा पाइन्छ भनेर जानकारी गराउने काम अहिले नागरिक सहायता कक्षबाट भइरहेको छ । यसबाट सेवाग्राहीलाई धेरै सहज भएको छ ।
पुथा उत्तरगङ्गा गाउँपालिका–१४ का रमन विकले नागरिक सहायता कक्ष र यसबाट नागरिकलाई पर्न गएको सुविधाको मात्र नभई पछिल्लो समयमा फेरिएको जिल्ला प्रशासन कार्यालयको स्वरुप र यहाँको नेतृत्वको प्रशंसा गरे । नागरिक सहायता कक्षबाट सेवा प्रवाह हुन थालेपछि विभिन्न कामका लागि प्रशासन कार्यालयसम्म पुग्नेलाई सहज भएको विकको भनाइ छ ।
अर्का सेवाग्राही शर्मिला बुढामगरले हातमा कागजात समाएर यो सिफारिस लिएर कहाँ जाने हो भनेर सोध्दै गर्दा कार्यालय परिसरमै भएको एक जनाले नागरिक सहायता कक्षमा जानु भनेर सिकाइन् । भूमे गाउँपालिका–१ का वडाध्यक्ष मनकाजी पुनले नागरिक सहायता कक्षले अलमलमा परेका नागरिकलाई सिकाइदिने र यसले उनीहरुको समय बचत हुने बताए । उनी भन्छिन्, ‘जिल्ला प्रशासनमा राम्रो कामको सुरुआत भएको छ । यसले पछिसम्म निरन्तरता पाए धेरै सहज हुने छ ।’
‘प्रत्येक दिनमा राहदानी, नागरिकता र परिचयपत्र बनाउन आउनेको भीड हुन्छ’, बुढाथोकीले भनिन्, ‘कोही फारम नै भर्न नजानेका हुन्छन् त कोतिपय कुन कोठामा जाँदा के सेवा पाइन्छ भनेर थाहाँ नपाइ अलमलमा परेर बाहिरै बसिरहेका हुन्छन् ।’ त्यस्ता सेवाग्राहीको फारम भरिदिने, नपुगेको प्रक्रियालाई सुल्झाइदिने र कोठा बताइदिनेसँगै दिनभरि आउने सेवाग्राहीको विवरण सङ्कलन गर्नेलगायत काम गर्ने गरेको उनको भनाइ छ । यसरी क्याम्पसको विद्यार्थी भएर नागरिक सहायता कक्षमा बसी स्वयंसेवा गर्न पाउँदा खुसी लागेको उनी सुनाउँछिन् ।
अर्का विद्यार्थी पवित्रा बुढा भन्छिन्, ‘स्वयंसेवकको रूपमा प्रशासनका काम गर्न पाउँदा खुसी त छौ नै । हामीलाई पनि सार्वजनिक सेवा प्रवाहका बारेमा ज्ञान र अनुभव बटुल्ने अवसर बनेको छ । यो अनुभव र ज्ञानले आउँदा दिनमा सहयोग पुग्नेछ ।’ उनीहरू दुई जनाको भन्दा फरक भनाइ नागरिक सहायकता कक्षमा बसेर सेवा दिएका अन्य विद्यार्थीको छैन ।
नागरिक सहायता कक्ष स्थापना गरेर सेवा दिन थालेपछि जिल्ला प्रशासन कार्यालय आफैँलाई पनि आफूले दिने सेवामा केही सहजता थपिएको महसुस गरेको छ । सहायता कक्षमा बसेका विद्यार्थीले प्रशासनसम्म आएर अलमलमा परेका सेवाग्राहीलाई डोर्याएरै कार्यकक्षसम्म पुर्याइदिने गरेको राष्ट्रिय परिचयपत्र शाखाकी कम्युटर अपरेटर निकिता मल्ल गौतमले बताइन् । कर्मचारीहरू सबै अफिसमा सेवाग्राहीकै काममा व्यस्त हुने हुँदा बाहिर आएर घण्टौँ कुर्ने गरेका र केही प्रक्रिया पूरा नगरी आएका सेवाग्राहीलाई सेवामा सहजताका लागि स्वयंसेवकको रूपमा काम गरिरहेका विद्यार्थीले धेरै राम्रोसँग सहजीकरण गरिरहेको उनले प्रतिक्रिया दिइन् ।
फागनु १० गतेबाटै सिस्ने शिक्षा क्याम्पसका विद्यार्थी प्रत्येक सातामा दुई–दुई जना गरी नागरिक सहायता कक्षमा गई सेवा प्रवाह गरिरहेका छन् । क्याम्पसका प्रमुख तीव्र गौतमले यसरी स्वयंसेवकका रूपमा काम गर्न विद्यार्थी निकै उत्साहित भएको बताए । पहिलो चरणमा नागरिक सहायता कक्षमा स्वयमसेवाका लागि ५० विद्यार्थी खटाउन सक्ने उनको भनाइ छ । यसरी जिल्ला प्रशासनसँग प्रत्यक्षरूपमा सहकार्य गर्न पाउँदा क्याम्पसको समुदायसँगको सम्बन्ध पनि विस्तार हुँदै गएको क्याम्पस प्रमुख गौतमले बताए ।
पहिला जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा नागरिक सहायता कक्ष भए पनि नामको मात्र थियो । अहिले काम पनि सुरु भएसँगै सेवाग्राहीलाई धेरै सहज भएको प्रतिक्रिया नागरिकस्तरबाट आउन थालेको छ । प्रशासनै भएका कर्मचारीलाई सहायता कक्षमा खटाउँदा काम भ्याइनभ्याइ हुने भएको हुँदा क्याम्पससँगको सहकार्यमा सहायता कक्ष सञ्चालनमा ल्याएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी तुलाराज सुनुवारले बताए । उनका अनुसार साक्षर व्यक्तिका लागि शाखा छुट्याउने गरी साइनबोर्ड राखिएको छ भने लेखेको कुरा पढ्न नसक्नेलाई सोधपुछका लागि नागरिक सहायता कक्षले ठूलो सहयोग गरेको छ ।
‘सहायता कक्षले प्रशासनको सेवालाई थप प्रभावकारी बनाएको छ’, प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुनुवारले भने, ‘विद्यार्थी पनि सार्वजनिक सेवा प्रवाहसँग प्रत्यक्षरूपमा जोडिएर काम गर्न र नयाँ कुराको अभ्यास गर्न पाएका छन् ।’ यसरी थालिएको नयाँ अभ्यासले धेरै नागरिकलाई सहज हुने अपेक्षा लिएको उनको भनाइ छ ।
