इजरायलको युद्ध मन्त्रिपरिषद्ले लेबनानमा इजरायल र हिजबुल्लाहबीच ६० दिने युद्धविराम सम्झौतालाई अनुमोदन गरेको छ । मंगलबार राति बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले युद्धविराम योजनालाई अनुमोदन गरेको हो ।
दुई देशबीच भएको सम्झौताअनुसार बुधबार बिहानदेखि लेबनान–इजरायल सीमामा युद्ध रोकिने भएको छ । अमेरिकाले यो कदमलाई स्थायी युद्धविरामको लागि उठाएको कदमको रूपमा हेरेको बताएको छ ।
अमेरिकाले यदि हिजबुल्लाह वा अन्य कसैले सम्झौताको उल्लङ्घन गरी इजरायललाई खतरा बनाउँछ भने अन्तर्राष्ट्रिय कानून अनुसार इजरायललाई आत्मरक्षाको अधिकार हुने बताएको छ ।
अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले यो युद्धविरामप्रति खुशी व्यक्त गरेका छन् ।
युद्धविराम घोषणा हुनुभन्दा केही घण्टाअघि इजरायलले लेबनानको राजधानी बेरुतमा क्षेप्यास्त्र आक्रमण गर्दा १० जनाको मृत्यु भएको थियो।
यसअघि आइतवार हिजबुल्लाहले इजरायलमा अहिलेसम्मकै ठूलो हमला गरेको थियो । हिजबुल्लाहले यस आक्रमणका लागि २५० भन्दा बढी मिसाइल प्रयोग गरेको थियो । रिपोर्टका अनुसार नेतान्याहुले आइतबार इजरायली अधिकारीहरूसँग युद्धविराम योजनाबारे पनि छलफल गरेका थिए ।
इजरायलले सेप्टेम्बर २७ मा हिजबुल्लाह प्रमुख हसन नसरल्लाहको हत्या गरेको थियो । तीन दिन पछि, इजरायलले अक्टोबर १ को राती लेबनानमा हिजबुल्लाहविरुद्ध जमीनी कारबाही सुरु गरेको थियो ।
इजरायलमा भने नेतान्याहुको युद्धविरामको निर्णयलाई गलत कदम भनेर विरोध शुरु भएको छ । यदि युद्धविराम भयो भने, यसले हिजबुल्लाहलाई पूर्ण रूपमा समाप्त गर्ने अवसर समाप्त हुने भन्दै यो ऐतिहासिक गल्ती हुने बताइएको छ ।
इजरायलको युद्ध मन्त्रिपरिषद्को हिस्सा रहेका बेनी गान्ट्जले नेतान्याहूलाई युद्धविरामसँग सम्बन्धित जानकारी जनतासामु प्रस्तुत गर्न आग्रह गरेका छन् ।
गत हप्ता अमेरिकी अधिकारी आमोस होचस्टेनले लेबनानका प्रधानमन्त्री निजाब मिकाती र संसदका सभामुख निबाह ब्यारीसँग भेट गरेका थिए । यस अवधिमा इजरायल र हिजबुल्लाहबीच युद्धविरामको विषयमा वार्ता भएको थियो ।
लेबनानमा वार्तापछि आमोस बुधबार इजरायल पुगेका थिए, जहाँ युद्धविरामलाई अन्तिम रूप दिने विषयमा वार्ता भएको थियो । यस योजनामा इजरायल र हिजबुल्लाहबीच आगामी ६० दिनका लागि युद्धविरामको प्रस्ताव गरिएको छ ।
यी ६० दिनमा स्थायी युद्धविराम कार्यान्वयनका लागि दुवै पक्षबीच काम हुनेछ । यो योजना संयुक्त राष्ट्र संघको प्रस्ताव १७०१ को आधारमा तयार गरिएको हो ।
जुलाई २००६ मा, हिजबुल्लाह लडाकुहरूले लेबनान सीमा पार गरी ८ इजरायली सैनिकहरूलाई मारेका थिए । यसबाहेक दुई सैनिकलाई बन्धक बनाएका थिए । यसमार्फत हिजबुल्लाहले इजरायलसँग कैदी आदानप्रदान गर्न चाहेको थियो ।
यद्यपि, इजरायलले सैनिकको मृत्यु र बन्धक बनाएको प्रतिक्रियामा हिजबुल्लाहविरुद्ध हवाई आक्रमण र भूमि कारबाही सुरु गरेको थियो। यो युद्ध एक महिनासम्म चलेको थियो । त्यसपछि दुवैबीच युद्धविरामका लागि राष्ट्रसंघमा प्रस्ताव आएको थियो ।
यो प्रस्ताव संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्ले ११ अगस्ट २००६ मा स्वीकृत गरेको थियो । यो प्रस्ताव आफैंमा संयुक्त राष्ट्र संघको प्रस्ताव १७०१ को रूपमा चिनिन्छ ।
उक्त प्रस्ताव अनुसार लेबनानको दक्षिणी सिमानामा इजरायलले कब्जा गरेको भूमि इजरायलले खाली गरेको थियो । यससँगै हिजबुल्लाहले खाली गरेको क्षेत्रमा लेबनानी सेना तैनाथ गरिएको छ ।
इजरायलले अहिलेको हिजबुल्लाहविरुद्धको आक्रमणमा लेबनानमा भूमिगत कारबाही सुरु गर्नु अघि शिर्ष नेतृत्वलाई मारेको थियो । यसमा सबैभन्दा ठूलो नाम हिजबुल्लाह प्रमुख हसन नसरल्लाहको थियो । सेप्टेम्बर २७ मा, इजरायलले ८० टन बमले बेरुत, लेबनानको आक्रमण गर्यो । यस हमलामा नसरल्लाह मारिएका थिए। नसरल्लाह बाहेक उनका उत्तराधिकारी हाशिम सैफिद्दीन पनि इजरायलले अक्टोबर ८ मा भएको आक्रमणमा मारिएका थिए । युद्धविराम अघिसम्मको इजरायलको आक्रमणमा अहिले हिजबुल्लाहको लगभग सबै शिर्ष नेतृत्वलाई इजरायलले मारिदिएको छ ।
