दक्षिण अफ्रिकाको अफ्रिकी नेसनल कांग्रेस (एएनसी) पार्टीले सम्भावित गठबन्धन साझेदारहरूबाट राष्ट्रपति सिरिल रामाफोसाले राजीनामा दिनुपर्ने मागलाई विचार नगर्ने एक शीर्ष अधिकारीले आइतबार बताएका छन् ।
चुनावी नतिजाले आफ्नो ३० वर्षको बहुमत अन्त्य भएपछि एएनसीले संयुक्त मोर्चा प्रस्तुत गर्ने प्रयास गरेको थियो । पहिलो पटक राष्ट्रिय गठबन्धन सरकार बनाउन र स्थिरता स्थापित गर्न दक्षिण अफ्रिका जटिल वार्ताको शृङ्खलातर्फ अघि बढेको छ ।
एएनसीका महासचिव फिकिले मबालुलाले रामाफोसा पार्टीको नेताका रूपमा रहने र वार्तालाई अगाडि बढाउन उनले राजीनामा दिनुपर्ने अन्यको माग ‘अस्वीकार्य’ भएको बताए ।
“राष्ट्रपति रामाफोसा एएनसीको अध्यक्ष हुनुहुन्छ, यदि तपाईं उहाँले राष्ट्रपति पदबाट राजीनामा दिनुपर्छ भनेर माग लिएर आउनुभयो भने त्यो हुनेवाला छैन”, उनले ऐतिहासिक निर्वाचन परिणामपछि भने ।
एएनसी सरकार बनाउने प्रयासमा अन्य राजनीतिक दलसँग वार्ता गर्न खुला रहेको भन्दै उनले तर कुनै पनि राजनीतिक दलले एएनसीका लागि शर्त निर्धारण गर्न नपाउने बताए।
सन् १९९४ मा रङ्गभेदको अन्त्यपछि दक्षिण अफ्रिकी राजनीतिमा प्रभुत्व जमाउँदै आएको एएनसीले निर्वाचनमा ‘ठूलो क्षति’ बेहोर्नुपरेको मबालुलाले स्वीकार गरे। तर उनले एएनसी राजनीतिबाट ‘बाहिर नभएको’ बताए ।
एएनसीलाई ४० प्रतिशतमात्र मत प्राप्त भएको छ । यो पूरै दक्षिण अफ्रिकाको युवा लोकतन्त्रका लागि भएको बहुमतको तुलनामा धेरै कम हो । यो अझै पनि कुनै न कुनै रूपमा सबैभन्दा ठूलो पार्टी हुनेछ ।
तर उसलाई सरकार बनाउन र रामाफोसालाई दोस्रो तथा अन्तिम कार्यकालका लागि पुनः निर्वाचित गर्न अन्यसँग वार्ता गर्न आवश्यक छ । दक्षिण अफ्रिकाको राष्ट्रपति राष्ट्रिय निर्वाचनपछि संसदद्वारारा निर्वाचित हुन्छ ।
पूर्वराष्ट्रपति ज्याकब जुमाको नयाँ एमके पार्टीले एएनसीसँगको कुनै पनि गठबन्धन वार्तामा सहभागी हुनका लागि रामाफोसाले एएनसी र मुलुकको नेताका रूपमा बाहिरिनुपर्ने बताएको छ ।
उक्त पार्टीले निर्वाचनमा आश्चर्यजनकरूमा १४ प्रतिशत जित हासिल गरेको छ र तेस्रो ठूलो पार्टी बनेको छ ।
एएनसीसँग मुलुकका अन्य पार्टीबीच गठबन्धन साझेदारका लागि धेरै विकल्प छन् । यसमा २१ प्रतिशत मत हासिल गरेको प्रमुख प्रतिपक्षी डेमोक्रेटिक गठबन्धन पनि रहेको छ ।
