काठमाडौँ । जलवायु परिवर्तनले निम्ताएको विभिन्न असरका कारण हिमाली क्षेत्रको अस्तित्व नै सङ्कटमा परेको भन्दै सरोकार भएकाले असर न्यूनीकरणका उपायसम्बन्धी कार्यक्रमले प्राथमिकता पाउनुपर्नेमा जोड दिएका छन् ।
राष्ट्रियसभा, सङ्घीयता सबलीकरण तथा राष्ट्रिय सरोकार समितिमा आज आयोजित ‘जलवायु परिवर्तनले हिमाली क्षेत्रमा परेको असर एवं न्यूनीकरणका उपायहरु’ विषयक छलफलमा सहभागी वक्ताहरुले जलवायु परिवर्तनले निम्त्याएको सङ्कटबाट हिमाल बचाउन पहल थाल्नुपर्नेमा जोड दिएका हुन्।
समितिका सभापति सोनाम गेल्जेन शेर्पाले हिमाली क्षेत्रमा जलवायु परिवर्तनले निम्त्याएको समस्या न्यूनीकरण गर्न केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय तहका सरकारले पहल थाल्नुपर्नेमा जोड दिए ।
“संयुक्त राष्ट्रसङ्घ (युएन)का महासचिव अन्टोनियो गुटेरेस हिमाली भेगका जनताले भोगिरहेका समस्यालाई नजिककबाट अवलोकन गर्दा भावुक भएर अन्तराष्ट्रियस्तरमा समेत हिमाली क्षेत्रका समस्या न्यूनीकरणका लागि आवाज उठाउनुभयो”, उनले भने, “हिमाली क्षेत्रमा जलवायुले पारेको असरको चर्चा अन्तर्राष्ट्रियस्तरमसम्म पुगेको छ । सबैले एकजुट भएर ‘हिमाल बचाउन अभियान’ थाल्नुपर्नेछ ।”
समितिका सभापति शेर्पाले जलवायु परिवर्तनको असरका कारण हिमाली क्षेत्रमा पेरका समस्या न्यूनीकरण गर्न प्रभावकारी कार्यक्रम सञ्चालन गरिनुपर्ने भन्दै नीति निर्माण तहबाट यसको पहल थालिने जानकारी दिए ।
समितिका सदस्य मोेहम्मद खालिदले सगरमाथा नेपालसँगै विश्वकै चिनारी रहेको भन्दै जलवायु परिवर्तनले निम्त्याएका सङ्कटबाट सगरमाथा जोगाउन पहल हुनुपर्ने बताए ।
सदस्य इन्दिरादेवी पौडेलले राज्यका सबै निकायका सरकार तथा विश्वका अन्य हिमाली मुलुकबीच पनि समन्वय अगाडि बढाएर हिमाली क्षेत्रमा जलवायुले निम्ताएको समस्या समाधान गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
खुम्बु पासाङल्हामु गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष टासील्हमु शेर्पाले जलवायु परिवर्तनको असरका कारण पर्वतीय क्षेत्रमा हिउँ पग्लने, हिमताल फुट्ने जोखिम बढेको भन्दै समयमा नै सबै पक्ष सचेत रहन आवश्यक रहेकामा जोड दिए ।
“जलवायु परिवर्तनले ल्याएको समस्याका कारण प्राकृतिक विपद् निम्तने र यसले हिमाल चढ्न आउने पर्वतारोहीको ज्यान नै जोखिममा पर्न सक्छ”, उनले भने, “पर्वतारोहीको उद्धार गर्न उद्धार टोली तयारी अवस्थामा राख्न केन्द्रीय सरकारले पहल थाल्नुपर्छ, हामी सहकार्य गर्न तयार छौँ ।”
उपाध्यक्ष शेर्पाले हिमाली क्षेत्रको विपद् जोखिम न्यूनीकरणका लागि विभिन्न स्थानमा पूर्वसूचना प्रणाली जडान गर्नुपर्ने माग राखे । उनले सगरमाथामा बढ्दै गइरहेको फोहर व्यवस्थापन गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
“पछिल्लो समय सगरमाथा आरोहीले सगरमाथा क्षेत्रमा प्लाष्टिकजन्य तथा अन्य नकुइने, नसड्ने फोहरमैला थुपर्नुभएको छ । यसले सगरमाथा प्रदुषित हुँदै गएको छ”, उपाध्यक्ष शेर्पाले भने, “फोहरमैला व्यवस्थापनका लागि केहीसमय नेपाली सेना तथा अन्य सङ्घसंस्था लागे पनि यसले निरन्तरता नपाउँदा प्रदूषण बढ्दै गएको छ ।” शेर्पाले जलवायु परिवर्तनको असर र समस्या समाधानको विषयमा स्थानीयस्तरमा क्षमता अभिवृद्धि गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।
