काठमाडौँ । राष्ट्रिय सुरक्षाको प्रमुख जिम्मेवारीमा रहेको नेपाली सेना रणनीतिक महत्वका सडक पूर्वाधार निर्माणमा पनि सक्रिय रहेको छ ।
नेपाली सेनाको व्यवस्थापनमा चार सडक आयोजनाको निर्माण कार्य तीव्र गतिमा भइरहेको छ । राष्ट्रिय गौरवका काठमाडौँ तराई/मधेस द्रुत मार्ग (फास्ट ट्रयाक), खाँदबारी–किमाथाङ्का (च्याम्ताङ–घोङ्घप्पा), कर्णाली करिडोर (लालीबगर–दुल्लीकुना खण्ड र घाटपारीचौर–बद्रीगाउँ–भुक्का खोला खण्ड) सेनाको व्यवस्थापनका अघि बढेका सडक आयोजना हुन् ।
बेनिघाट–आरुघाट–लार्केभञ्ज्याङ सडक र दार्चुला–टिङ्कर (तुषारपानी–टिङ्कर खण्ड) पहिलो प्राथमिकताका सडक आयोजना सेनाकै व्यवस्थापनमा निर्माण भइरहेको छ । ती सडकको लम्बाई कूल दुई सय ७४ दशमलव ५३७ किलोमिटर रहेको छ ।
रानी, विराटनगरदेखि किमाथाङ्कासम्मको तीन सय ९० किलोमिटर दुरीको राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामध्ये सेनाको व्यवस्थापनमा खाँदबारी–किमाथाङ्का सडकअन्तर्गत (च्याम्ताङ–घोङघप्पा खण्ड) १० दशमवल ५१ किलोमिटर सडक निर्माण कार्य भइरहेको छ । विसं २०७७ माघ २४ गतेबाट निर्माण कार्य प्रारम्भ एको उक्त सडक नौ मिटर फराकिलो हुनेछ ।
गत आवसम्म उक्त सडकको प्रगति ६ दशमवल ५ किलोमिटर रहेको र चालु आर्थिक वर्षमा २ किलोमिटर नयाँ ट्रयाक निर्माण र ३ दशमवल ५ किलोमिटर ट्रयाक स्तरोन्नतिको लक्ष्य राखिएको छ ।
निर्माणाधीन राष्ट्रिय गौरव एवं रणनीतिक महत्व बोकेका सडक पूर्वाधार आयोजना निर्माण कार्यमा प्राप्त जिम्मेवारीलाई गुणस्तरीय लक्षित समयसीमाभित्रै सम्पन्न गर्न नेपाली सेना कटिबद्ध रहेको सेनाका प्रवक्ता कृष्णप्रसाद भण्डारीले बताए ।
कर्णाली करिडोर सडक आयोजनाअन्तर्गत लालिबगर–दुल्लिकुन्ना ११ किमी र घाटपारीचौर–बद्रीगाउँ–भुक्काखोला खण्डको ११ दशमलव ५ किलोमिटर क्षेत्रमा सेनाले काम गरिरहेको छ ।
लालिबगर–दुल्लिकुन्ना खण्डमा गत आर्थिक वर्षसम्म ६ किलोमिटर र घाटपारीचौर–बद्रीगाउँ–भुक्काखोला खण्डमा तीन दशमलव पाँच किलोमिटर ट्रयाक खोलिएको छ भने चालु आर्थिक वर्षमा लालिबगर–दुल्लिकुन्ना खण्डमा दुई दशमलव पाँच नयाँ ट्रयाक निर्माण र घाटपारीचौर–बद्रीगाउँ–भुक्काखोला खण्डमा एक दशमलव ५ किलोमिटर ट्रयाक निर्माणको गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । बाँकेको जमुनाहादेखि हुम्लाको हिल्सासम्मको आयोजनाको कुल लम्बाई ६ सय ८२ किलोमिटर छ ।
राष्ट्रिय प्राथमिकता प्राप्त आयोजनाका रुपमा रहेको बेनिघाट–आरुघाट–लार्केभञ्ज्याङ सडक (एक सय ५४ किलोमिटर)मध्ये सेनाको व्यवस्थापनमा कूल ९२ किलोमिटर क्षेत्र निर्माण भइरहेको छ । आयोजनाको गत आर्थिक वर्षसम्म ३५ दशमवल ५ किलोमिटर नयाँ ट्रयाक निर्माण भएको छ भने चालु आवमा दुई दशमवल ५ किलोमिटर नयाँ ट्रयाक निर्माण र तीन किमी स्तरोन्नतिको लक्ष्य राखिएको छ ।
यस्तै महाकाली करिडोरअन्तर्गत दार्चुला–टिङ्कर (तुषारपानी–टिङ्कर खण्ड) सडक आयोजनाको कूल चार सय २५ किलोमिटरमध्ये सेनाले ७९ किलोमिटर सडक सेनाको अगुवाईमा निर्माण कार्य भइरहेको छ ।
गत आर्थिक वर्षसम्म १० दशमलव ४ किलोमिटर सडक ट्रयाक निर्माण सम्पन्न भएको छन् चालु आर्थिक वर्षमा नयाँ तीन किलोमिटर र दुई किलोमिटर स्तरोन्नतिको लक्ष्य राखिएको नेपाली सेनाले जनाएको छ ।
कडा चट्टानयुक्त भूबनोट तथा अग्ला पहाड र भीर भएका कारण ती सडक आयोजनामा काम गर्न चुनौतीपूर्ण रहेको सेनाका प्रवक्ता भण्डारीको भनाइ छ । सेनाले यसअघि मुलुकका हिमाली तथा पहाडी क्षेत्रमा विकट भौगोलिक अवस्थामा रहेका विभिन्न १० वटा सडक निर्माण सम्पन्न गरी हस्तान्तरण गरिसकेको छ । ती सडकको कूल लम्बाई एक हजार चार सय ११ किलोमिटर रहेको छ ।
सेनाले सुर्खेत–जुम्ला ८८ किमी, बेनी–जोमसोम ९१ किलोमिटर, छिन्चु–जाजरकोट ४५ किमी, बेँसीसहर–चामे ६५ किलोमिटर नाङ्मा–गमगढी ९४ किलोमिटर, द्रुतमार्गको ‘ट्रयाक ’ निर्माण ८० किलोमिटर, मैलुङ–स्याफ्रबेंसी १७ किलोमिटर, जाजरकोट– डोल्पा (दुनै) एक सय १७ दशमलव ७ किलोमिटर, कालीगण्डकी कोरिडोर (गुल्मी–बागलुङ खण्ड) ७५ दशमलव ४ किलोमिटर र कर्णाली कोरिडोर (खुलालु–लैफु–सलिसल्ला खण्ड) एक सय २२ दशमलव ७५ किलोमिटर सडक निर्माण गरी सरकारलाई हस्तान्तरण गरिसकेको छ ।
यसबीचमा सेनाले प्राकृतिक प्रकोप तथा बाढीपहिरोका कारण अवरुद्ध सडक खुलाउन विभिन्न स्थानमा हालसम्म ३७ वटा बेलिब्रिज जडान गरी यातायात सञ्चालन गर्न सहयोग पुर्याएको छ । संविधानमा नेपाली सेनालाई राष्ट्रिय सुरक्षाको अतरिक्त विकास निर्माण र विपद् व्यवस्थापन कार्यमा परिचालन गर्न सकिने व्यवस्था छ ।
राष्ट्रिय सुरक्षा नीति २०७५ मा भौतिक पूर्वाधारमा जोड दिने एवं राष्ट्रिय सुरक्षा नीति कार्यान्वयन एकीकृत कार्ययोजना, विकास र समृद्धिका कार्यमा नेपाली सेना संलग्न हुने उल्लेख छ । नेपाली सेना राष्ट्रिय सुरक्षाका साथै विकास निर्माण कार्यमा लामो समयदेखि निरन्तर सहभागी हुँदै आएको छ ।
