काठमाडौँ । सात/आठ वर्षअघिसम्म महेन्द्रनगरस्थित पूर्व–पश्चिम राजमार्ग छेउमा जताततै पिङ देखिन्थे । महेन्द्रनगर बजार क्षेत्रमा आकासमा उडिरहेका रङ्गीबिरङ्गी चङ्गाहरु देख्न पाइन्थ्यो । तर अहिले सहरमा पिङ र चङ्गा उडाएको बिरलै देखिन्छ ।
उतिबेला महेन्द्रनगरस्थित खुला मञ्च, गोबरियास्थित निङ्लाशैनी मन्दिर र पूर्व पश्चिम राजमार्ग छेउ झलारी, वनसमिति र दैजीमा पिङ खेल्ने र चङ्गा उडाउनेहरुको भीड देखिन्थ्यो ।
दसैँको घटस्थापनासँगै गाउँगाउँमा पिङ बनाउने र चङ्गा उडाउने प्रतिस्पर्धा हुने गर्दथ्यो । यसले समाजमा रमाइलोसँगसँगै सद्भावसमेत कायम थियो । तर अहिले महेन्द्रनगर सदरमुकामका गाउँमा मात्र होइन, जिल्लाका कुनै पनि गाउँ बस्तीमा पिङ र चङ्गा उडाइरहेको पाइँदैन । पहिलाको जस्तो अहिले दसैँका बेला पिङ हाल्ने र चङ्गा उडाउनेको सङ्ख्या न्यून रहेको कञ्चन समाजका अध्यक्ष धर्मराज जोशीले बताए ।
‘चार/पाँच वर्षअघिसम्म हामीले पनि पिङ हाल्थ्यौँ, यो केही वर्ष बीचमा रोकियो’, उनले भने , ‘अहिले त बच्चाहरुले समेत पिङ कस्तो हुन्छ खेल्न पाए हुन्थ्यो भन्न थालेपछि यस वर्ष हामीले पिङ हालेका छौँ ।’ उनले अहिलेको पुस्ताले पिङका बारेमा समेत जानकारी नहुने भएपछि कञ्चन समाज र भीमदत्त नगरपालिका–६ को सहयोग महेन्द्रनगरस्थित पूर्व पश्चिम राजमार्ग छेउमै पिङ हालेको बताए ।
उतिबेला महेन्द्रनगर बजारमै पनि धेरै ठाउँमा पिङ खेल्नेको घुइँचो हुने गरेको यहाँका स्थानीयवासी धीरज जोशीले बताए । ‘हामी आफैँ पनि पिङ खेल्न दुईरतीन ठाउँमा पुग्थ्यौँ’, उनले भने , ‘अहिले त बिरलै देखिन्छ, उतिबेला चङ्गा उडाउन निकै रमाइलो हुन्थ्यो ।’
दसैँको बेला गाउँमा चङ्गा उडाएको, मौलिक स्थानीय गीतसङ्गीत र बाजाहरुको आवाज घन्किएको र पिङ मच्चिएको देखिन छोडेपछि दसैँतिहारलगायतका पर्वहरुको रौनक घट्दै गएको यहाँका स्थानीयवासी बताउँछन् ।
पछिल्लो समय आधुनिकतासँगै चाडपर्वहरु पनि मनाउने चलन फेरिँदै गएको पाका पुस्ता बताउँछन् । अघिल्लो पुस्ताका मानिसहरुका चलन र परम्परालाई नयाँ पुस्ताका युवाहरुले निरन्तरता नदिँदा मौलिक चलनहरु ओझेल पर्दै आएको छ । पाका पुस्ताले पनि अहिलेका नयाँ पुस्तालाई पुराना परम्पराहरु हस्तान्तरण गर्न नसक्नु दुःखद पक्ष रहेको सामाजिक अगुवाहरु बताउँछन् ।
